Wat blij maakt

Zondag 6 augustus 2023, Gedaanteverandering van de Heer (jaar A)

Ook gelovigen zijn in deze tijd sterk beïnvloed door de materialistische levensopvatting. Ik had bijna het woord “beschadigd” gebruikt. En dat zou niet eens verkeerd geweest zijn. In het geloof gaat het wezenlijk over niet-materiële zaken. Over dingen die niet zichtbaar, tastbaar of meetbaar zijn. En waarbij we bij de omschrijving ervan helemaal aangewezen zijn op vergelijkingen, parabels en symbolen. Religieuze taal dus. En die religieuze taal is zo oud als de mensheid zelf en heeft altijd goede diensten bewezen om diepere gedachten en emoties te verwoorden. Om een werkelijkheid, of facetten daarvan, ter sprake te brengen die als zeer reëel ervaren wordt, maar waar de gewone taal te klein voor is.
De hedendaagse absurde opvatting dat de materiële werkelijkheid de enige echte werkelijkheid is, heeft echter gemaakt dat velen die taal niet meer au sérieux nemen.

VISIOEN
Vandaag gaat het evangelie over het visioen op de Taborberg.
Maar wanneer ik tegenwoordig tegen iemand zeg: “Lowie, je hebt weer visioenen”, dan bedoel ik daarmee: Lowie, je bent jezelf weer wat wijs aan ’t maken, kom eens terug met beide voeten op de grond.
Wij zijn wel bereid om “visioen”, “wonder”, “stem uit de hemel” nog te zien als “symbolisch”. Maar dan wel in de betekenis van niet-echt, een verhaaltje, een sprookje. En dat komt omdat wij het spontane besef van en het contact met de diepere werkelijkheid achter de symbolen verloren hebben.
En dan moet daar dringend iets aan gedaan worden, want visioenen bijvoorbeeld hebben alles met ons concrete leven te maken en hebben er een enorme invloed op.

TABOR
Laten we eens kijken naar dat visioen op de berg Tabor.
Jezus is op weg naar Jeruzalem, de slotfase van zijn leven. Hij weet dat de dood Hem daar wacht. En Hij wil doorzetten.
Het visioen op de Tabor, moet Hem sterken in zijn voornemen.
Aanwezig zijn de grote figuren uit het Oude Testament die Jezus duidelijk zien en erkennen als het doel, het eindpunt, de kroon op hun eigen werk.
Aanwezig is ook God zelf, die Hem uitdrukkelijk bevestigt als zijn “Welbeminde Zoon”.
De uitwerking van het visioen is buitengewoon krachtig. Jezus zet vastberaden zijn weg naar Jeruzalem voort, ook al wacht Hem daar een afschuwelijk einde.
Hier zien we heel duidelijk wat nu precies de rol is van een visioen.
Een visioen is de ervaring van een diepere werkelijkheid achter de gewone dingen. Het is beseffen dat, voorbij de onaangename of zelfs verschrikkelijke toestand op dit moment, er nog een diepere werkelijkheid bestaat. En die werkelijkheid wordt niet alleen gedacht, maar ook echt ervaren.
Het is dus niet iets dat wij onszelf wijsmaken, een soort zoethoudertje van “´t zal allemaal nog zo erg niet zijn, je zal zien, het komt uiteindelijk allemaal wel goed!”
Neen, het is het scherp zien, ervaren zelfs van wat er schuilgaat achter de dingen.

PERSPECTIEF
Het is dus ook een beetje misleidend om te spreken over “de werkelijkheid achter de zichtbare werkelijkheid”. Er is maar 1 werkelijkheid. En het visioen laat ons de diepte ervan zien. Wat we te zien krijgen is de schoonheid en de goedheid van de werkelijkheid, die het huidig lijden of de ervaring van zinloosheid overstijgt. En daarom kan het visioen van onschatbare waarde zijn voor ons leven. Het kan “zin geven aan wat zinloos lijkt, draagbaar maken wat ondraaglijk lijkt, perspectief geven aan wat uitzichtloos lijkt” (Paul Schollaert).
Belangrijk hierbij is dat het ook over heel eenvoudige dingen kan gaan.
Ervaringen van goedheid en schoonheid, die de sleur van het alledaagse leven doorbreken. Het kan de fietser zijn die je bij je ochtendwandeling in het voorbijrijden hartelijk goeiedag wenst. En onmiddellijk vergeet je de 3 anderen die je passeerden zonder je zelfs maar te willen zien. (En die dus blijkbaar ook een visioen zouden kunnen gebruiken.)
Voor een christen zegt het visioen niet alleen iets over de schoonheid en de goedheid, die fundamenteel zijn maar die tijdelijk kunnen verduisterd worden door pijn en lijden en eenzaamheid van het moment.
Voor een christen zegt het visioen ons ook iets over de waarheid omtrent de werkelijkheid.
Het vertelt ons dat zich in het midden van de werkelijkheid een God bevindt die oneindig veel van ons houdt en die ons nooit zal loslaten, wat ons ook overkomt.
En dat is iets wat blij maakt, ondanks alles wat we soms moeten meemaken in het leven.